Θυμάρι: Η κουζίνα μύρισε νησί!

Για την προέλευση της ονομασίας του φαίνεται να υπάρχουν πολλές απόψεις. Σύμφωνα με μια εκδοχή προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα «θύω», που σημαίνει, μεταξύ άλλων, και «ευωδιάζω». Το θυμάρι είναι γνωστό ως το φυτό με τις περισσότερες θεραπευτικές ιδιότητες, αποτελεί όμως και ένα από τα πιο σημαντικά βότανα στις κουζίνες των σεφ και φυσικά η χρήση του μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα «ευεργετική» και στη δική σας. Βάλτε τη δυνατή, ελαφρώς καυστική και πλούσια γεύση του ακόμα και στα πιο συνηθισμένα πιάτα σας και δείτε τη διαφορά. 

Το φυτό
Το θυμάρι ή thymus vulgaris ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae). Είναι ένας χαμηλός, εξαιρετικά ανθεκτικός θάμνος, με μοβ άνθη στις κορυφές των κλαδιών και θαυμάσιο άρωμα. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι και τις αρχές του φθινοπώρου και το συναντάμε σε χώρες της Μεσογείου, της Ασίας και στη Βόρεια Αμερική. Τα ξεραμένα φύλλα του έχουν πράσινο λαδί χρώμα και όταν θρυμματιστούν, αναδίδουν το άρωμά τους. Σε άγονα μέρη στην Ελλάδα, θα βρείτε πολλά είδη θυμαριού, ενώ υπάρχουν και καλλωπιστικές ποικιλίες που καλλιεργούνται σε κήπους.

Ένα φυτό... θησαυρός
Το θυμάρι έχει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες, γνωστές ήδη από τα χρόνια των αρχαίων Ελλήνων και Αιγυπτίων. Έχει ισχυρή αντιμικροβιακή και αντισηπτική δράση, που οφείλεται στη θυμόλη, την οποία περιέχει το αιθέριο έλαιό του και συνήθως χρησιμοποιείται για την απολύμανση πληγών. Ωστόσο, λίγες σταγόνες από το βάμμα του σε νερό είναι αρκετές για να καθαρίσουν το σπίτι σας, αφήνοντας ένα ευχάριστο άρωμα. Τονώνει το ανοσοποιητικό, είναι αποχρεμπτικό, κατευνάζει το βήχα και τη βρογχίτιδα και θεωρείται εξαιρετικά αποτελεσματικό σε περιπτώσεις γρίπης. Χρησιμοποιείται επίσης για την αντιμετώπιση της δυσπεψίας και της διάρροιας, αλλά και του πονόδοντου. Είναι θερμαντικό και με το λάδι ή το βάμμα του μπορείτε να κάνετε εντριβές, που ανακουφίζουν από μυϊκούς και ρευματικούς πόνους. Συνιστάται ακόμα και ως καταπραϋντικό σε περιπτώσεις άγχους.

Βάλτε το στην κουζίνα σας
Το πιο γνωστό προϊόν από θυμάρι είναι το εξαιρετικής ποιότητας θυμαρίσιο μέλι, ενώ αποτελεί και ένα από τα βότανα που χρησιμοποιούνται για τον αρωματισμό του λικέρ Βενεδικτίνη. Στη μαγειρική χρησιμοποιείται για να αρωματίσει ψάρια, κρεατικά (συνδυάζεται άριστα με κυνήγι και λουκάνικα), σάλτσες (ιδίως ντομάτας) και τυριά (ιδίως κρεμώδη). Αλλάζει ευχάριστα τη γεύση και το άρωμα στα φασολάκια και τον αρακά και μπορείτε να προσθέσετε τα ψιλοκομμένα φύλλα του στο στιφάδο και σε σούπες. Μπορείτε ακόμα να το χρησιμοποιήσετε για να δώσετε μια διαφορετική νότα σε κάθε είδους γέμιση, στα αυγά, στο βούτυρο και φυσικά στις ξιδάτες ελιές. Ρίξτε, τέλος, λίγο πάνω στα λαχανικά, τις σαλάτες και τα ζυμαρικά σας. Φτιάξτε νόστιμες μαρινάδες και αρωματικό λάδι για τις σαλάτες και τα φαγητά σας (σε 1 λίτρο ελαιόλαδο βάζετε 3 κουταλιές θυμάρι. Αφήνετε το μπουκάλι σε δροσερό και σκοτεινό μέρος για 20 ημέρες και μετά το σουρώνετε με ένα τουλουπάνι). Τολμήστε, τέλος, να το βάλετε και στα γλυκά σας.

Φρέσκο ή ξερό; 

Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιείται ξερό ως καρύκευμα, καθώς το φρέσκο, αν και έχει πιο πλούσια γεύση, είναι λιγότερο πρακτικό και έχει μικρή διάρκεια ζωής (περίπου 1 εβδομάδα). Το τελευταίο θα το βρείτε σε κλωνάρια και μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε είτε ολόκληρα είτε μόνο τα φύλλα τους. Φυσικά μπορείτε να αντικαταστήσετε το ένα με το άλλο, αρκεί να θυμάστε ότι οι ποσότητες που πρέπει να χρησιμοποιήσετε είναι διαφορετικές. Έτσι, η αναλογία αποξηραμένου και φρέσκου θυμαριού είναι 1 προς 3, δηλαδή το 1 κουταλάκι αποξηραμένο θυμάρι αντιστοιχεί σε 3 κουταλάκια φρέσκο, ενώ αν έχετε στα ντουλάπια σας σκόνη, βάζετε ακόμα μικρότερη ποσότητα.

Αν μαζεύετε θυμάρι και άλλα βότανα
Όταν μαζεύετε θυμάρι από την εξοχή, πρέπει να είστε προσεκτικοί ώστε να μην το ξεριζώνετε. Κόβετε τα κλαδάκια με ψαλίδι ή μαχαίρι, για να μην καταστρέψετε το φυτό και να μπορέσει να ξανανθίσει.
Μαρία Παπαδοδημητράκη

www.vita.gr